Kompozisyon Oluştururken İzlenmesi Gereken 9 Kural

Bir çekim yapıyorsunuz ve ışıktan tutun da çekeceğiniz şeye kadar her şey mükemmel görünüyor. Bu denli her şey kusursuzken hala ortaya mükemmel bir çalışma çıkmıyorsa kesinlikle gözden kaçırdığınız bir nokta var demektir. Hatta kompozisyon oluşturmaya dikkat etmediğiniz anlamına da gelir. Çekiminizi özenle oluşturmazsanız yaratıcı kareler çıkarmaktan ziyade çok basit fotoğraflar elde etmiş olursunuz. Şimdi yapmanız gerekenlere odaklanalım.

1. Çekimleriniz hem yatay hem de dikey olsun
Aslında farkında olmadan manzara fotoğraflarını çekerken yatay ama portre fotoğraflarını çekerken de dikey kadrajla çekiyorsunuz ve bunda da yanlış bir şey yok. Fakat insanlar çektiğiniz fotoğraflara baktığında şaşırmak ve sıradan olmayan şeyler görmek isterler. Çektiğiniz fotoğrafın en boy oranlarını oynamaya başladığınızda zor olan aşamaları göreceksiniz. Daha basitçe ifade edecek olursak iyi bir kompozisyon oluşturmak için çekeceğiniz objeyi hem yatay hem de dikey olarak çekin. Daha sonra bilgisayara atıp karşılaştırarak hangisinin daha iyi olduğuna karar verin. 

2. Ana hatları iyi kullanın
Manzara fotoğrafı gibi bazı özel fotoğraflarda çizgileri ve ana hatları doğru kullanmak kompozisyon oluşturmada yardımcı olur. Bahsettiğimiz hatların amacı fotoğrafa bakanların, bakmaları gereken yeri göstermek konusunda yardımcı olmak. Yani fotoğrafa bakan kişi fotoğraftaki asıl önemli olan şeyi görebiliyorsa bu hatları doğru kullandığınızdan emin olabilirsiniz. Kompozisyonu güçlendirmek istiyorsanız duvar, yol gibi çizgisel mekanları hat olarak kullanabilirsiniz.

3. Çizgiler sizi sınırlamasın 
Ana hatlarda dikkat etmeniz gerekenleri zaten okudunuz ama bunu yaparken yatay ve dikey çizgiler kullanımı en sık görülen şeydir. Böyle bir durumun sıklıkla görülmesi de bir noktadan sonra o işi sıkıcı hale getirebilir. Hatta genellikle yatay çizgiler konusunda bu durum çok yaşanıyor. Çekiminizi izleyenler sıradan şeylerden sıkıldığı için fark yaratmanız ve hep yapılan şeylerden uzak durmanız gerekiyor. Bunu sağlamak için de çapraz çizgileri kullanmayı deneyin. Daha önce çapraz çizgi kullanılmış örneklere baktığınızda göreceksiniz ki gerçekten izleyicide çok farklı his uyandırıyor.

4. Basitlikten yana olun; Simple is the best!
“Fazla mal göz çıkarmaz” anlayışı her şeyde olduğu gibi maalesef fotoğrafçılıkta da var. Ama biraz araştırdığınızda fark edeceksiniz ki sıra dışı çekimler genelde basitlik ve sadelik sayesinde çok beğeniliyor. Çektiğiniz fotoğrafı yalın bir hale getirdiğinizde izleyici fotoğrafa bakarken yorulmaz. Karmakarışık bir arka plan ve çok sayıda obje kullanmak yerine gayet basit bir kompozisyonla izleyiciden tam not alabilirsiniz. Bu anlamda minimalist fotoğrafçılık tekniklerine göz atabilirsiniz. Nasıl basitleştirebileceğinize gelirsek başta güçlü bir konu seçin. O konu doku, ışık ve renk açısından diğer cisimlerden ayırt edilebilir olsun. Daha sonra gerekirse kadraja giren şeyleri kesin ve izleyicinin dikkatini toplayacak bir şekilde çerçeve yapın.

5. Çerçeve dolu olsun
Kompozisyon oluşturmak konusunda daha etkili ve bir o kadar kolay olan diğer bir yol çerçevenizi tamamen konuyla ilgili doldurmak. Çerçeve doldurmak aslında işin biraz hilesi gibi görünebilir ama çerçeveyi özenle doldurursanız fotoğrafınız daha fazla iz bırakır ve izleyicilerden fotoğrafın etrafındaki dağınıklığı gizlemeyi başarırsınız. Çerçeve ayarlamanın farklı yolları var. Düzgün bir lensle bunu gerçekleştirebilirsiniz. Objeye yaklaşarak veya bilgisayarda kırpma yaparak kadrajınızı istediğiniz gibi düzenleyebilirsiniz.

6. Arka plan seçiminde ince düşünün
Ana hatlar ve çerçeve doldurmak konusuna fazla odaklanıldığında genelde arka planda ne olup bittiğini gözden kaçırılıyor kimi zaman. Halbuki arka planda görünen şeyler görsel olarak izleyicinin dikkatini çekebilir ve konunuzla güzel bir bütünlük sağlar. Bunun için de arka planın nasıl olacağı konusunda biraz daha ince düşünmekte fayda var. Mesela göstermek istediğimiz objeyi daha çok ortaya çıkarmak için arka planın flu olması lazım. Bu ayarlamayı yaparken fotoğrafın genelini bozmamaya özen göstermelisiniz.

7. Altın Oran Kuralı
Kompozisyon oluşturmanın detaylarından bahsedip de “altın oran”dan söz etmemek büyük hata olur. Aslında altın oranın yani 1/3 kuralının ne olduğuna hepimiz aşinayız az çok. Vurgulamak istediğiniz objeyi çerçevenin tam ortasına koymak, acemilikten de beter anlamına gelir. Tam ortada olan objeler statik bir görüntüye sebep olur ama statik görüntüden ziyade daha dinamik bir algı oluşturmak için objeyi daha farklı konumlandırmalısınız. Sadece objeyi merkezden uzak tutarsanız da hata yapmış olursunuz. Bunu yapmamak için de çerçeve ve kompozisyon oluşturmayı aklınızdan çıkarmayın. 

8. Her şey renklerden ibaret 
Fotoğraf çekerken basit de olsa çok sık hata yapılan bir konu da renkleri aşırıya kaçarak artırmak. Renklerle böyle oynandığı zaman fotoğraf doğallıktan tamamen uzaklaşıyor. Renkleri güzel ayarlamak, fotoğrafa bakan kişinin dikkatini çekmek konusunda en etkili yollardan biri sayılır. Ufak bir tüyo vermek gerekirse çekimlerinizde kırmızı ve yeşil, mavi ve turuncu gibi zıt ve kontrast oluşturan renkleri deneyin.

9. Hareketliliği sağlayın
Fotoğraflar iki boyutlu ve hareket etmeyen cisimler olsa da izleyicide hareket ettiği hissi uyandıracak ufak hileler bulunuyor. Hareketli bir aracın veya koşan birinin fotoğrafını çekmek istediğinizde konu alanında aktif bir yer bırakın. Çekeceğiniz şeyi çerçevede bir tane boş yer olacak şekilde yerleştirin. Bu sayede fotoğrafta hareketliliği sağlamış olursunuz.